مالیات انتقال و فروش سرقفلی/نحوه محاسبه و مراحل پرداخت مالیات سرقفلی

همانطور که می دانید، سرقفلی به حقی گفته می شود که، مستاجر بموجب کسب و کاری که در زمین و یا واحد تجاری بر پا نموده و سبب رونق تجاری آن ملک شده، به وی تعلق می گیرد. چنانچه مالک زمین بخواهد ملک را بفروشد یا انتقال دهد، می بایست حق سرقفلی را به مستاجر پرداخت نماید.

حال توجه به این نکته حائز اهمیت است که حقی که برای مستاجرین بواسطه سرقفلی بوجود آمده است، مشمول مالیات می‌شود. لذا مستاجرین واحدهای تجاری پس از دریافت حق سرقفلی، موظف به پرداخت مالیات آن نیز هستند.

در این مقاله مالیات انتقال و فروش سرقفلی، نحوه محاسبه آن و نحوه پرداخت مالیات، اعتراض به میزان مالیات تعیین شده و … را قرار داده ایم.

پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

مالیات انتقال و فروش سرقفلی

بر اساس قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال 1376:

مستاجر پس از انعقاد قرارداد اجاره در یک ملک و راه اندازی کسب‌ و کار خود در آن، دارای حقی به نام سرقفلی می شود که در نتیجه رونقی که بر اساس فعالیت خود، در آن ملک تجاری به‌وجود آورده، ایجاد می شود.

اخذ مالیات سرقفلی، از واگذاری حق فوق الذکر نشات می گیرد.

حق سرقفلی، می‌تواند به شخص دیگری واگذار شود. بدین معنا که، فردی به ‌غیر از مالک اصلی ملک تجاری، توانایی استفاده از این حق را داشته و می‌تواند کسب ‌و کار خود را در آن ملک آغاز نماید.

بر اساس قانون مالیات های مستقیم:

این نقل ‌و انتقال حق سرقفلی، مشمول پرداخت هزینه‌ای به‌ عنوان مالیات انتقال سرقفلی می‌شود.

مالیات بر سرقفلی، به مالیاتی گفته می‌شود که:

صاحب ملک تجاری در ازای انتقال حق سرقفلی یک ملک تجاری به شخص دیگری، می بایست به دولت پرداخت نماید.

نحوه محاسبه مالیات انتقال و فروش سرقفلی

بر اساس ماده 59 قانون مالیات های مستقیم:

“نقل و انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) و همچنین انتقال حق واگذاری محل به مأخذ وجوه دریافتی ‌مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (2%) در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات می‌ باشد.”

بدین معنا که، صاحب حق سرقفلی می بایست 2 درصد از هزینه‌ای که بابت انتقال حق سرقفلی به مستاجر، دریافت نموده است را به عنوان مالیات نقل و انتقال سرقفلی ملک به دولت بپردازد.

بر اساس تبصره 1 ماده 59 قانون مالیات های مستقیم:

“چنانچه برای مورد معامله ارزش معاملاتی تعیین نشده باشد، ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مشابه مبنای محاسبه مالیات خواهد‌ بود.”

بدین معنا که:

چنانچه ارزش معاملاتی تعیین نشده باشد، باید ارزش معاملاتی نزدیک‌ترین محل را مبنا قرار داده و مطابق آن، دو درصد از هزینه را به‌ عنوان مالیات به دولت، پرداخت نمود.

ارزش معاملاتی مکان توسط کارشناسان اداره دارایی و مالیات کشور محاسبه می شود.

نحوه پرداخت مالیات انتقال و فروش سرقفلی

صاحب حق سرقفلی بمنظور پرداخت مالیات سرقفلی، می بایست مراحلی را طی نماید که به شرح ذیل می باشد:

• مالک حق سرقفلی در ابتدا می بایست اقدام به دریافت کد رهگیری مالیاتی نماید.
• در مرحله بعد بایستی بمنظور تنظیم اظهارنامه مالیاتی به درگاه خدمات الکترونیک سازمان مالیات مراجعه نماید.
• پس از تکمیل اطلاعات و اقدامات لازم، اقدام به ارسال اظهارنامه مالیات به سرقفلی نماید.
• پس از تعیین مالیات سرقفلی، در صورتی که با مبلغ تعیین شده موافق بودید، می توانید از طریق درگاه اینترنتی یا بانک جهت پرداخت مالیات اقدام نمایید.
• در غیر اینصورت و داشتن هر گونه اعتراض به مالیات سرقفلی تعیین شده، نیز می‌توانید درخواست خود برای سازمان مالیات ارسال نمایید.

پرداخت مالیات سرقفلی بر عهده کیست

بر اساس قانون مالیات های مستقیم:

پرداخت مالیات سرقفلی بر عهده مالک یا همان صاحب حق سرقفلی می باشد.

توجه به این نکته ضروری می باشد که:

گاهی میان مالک اصلی ملک و مستاجر توافق می شود تا مستاجر مالیات بر سرقفلی را پرداخت نماید و در مقابل اجاره کمتری نیز پرداخت نماید.

بیشتر بدانید: پایان کار بدون بازدید

اعتراض به مالیات سرقفلی

در مواردی که صاحب حق سرقفلی نسبت به محاسبه میزان مالیات سرقفلی و مبلغ تعیین شده از سوی سازمان مالیات، اعتراض داشته باشد، می‌تواند این اعتراض خود را برای سازمان مالیات، ارسال نماید.

اعتراض به مالیات سرقفلی تعیین شده از سوی سازمان مالیات، تنها با ارائه دلایل قانونی امکان پذیر می باشد و می تواند منجر به تعدیل نرخ مالیات سرقفلی شود.

مهلت پرداخت مالیات سرقفلی

صاحب حق سرقفلی بمنظور پرداخت مالیات سرقفلی ملک تجاری اش پس از انتقال، ظرف 30 روز می بایست اظهارنامه قانونی را تنظیم کرده و مالیات سرقفلی را پرداخت نماید.

جریمه عدم پرداخت مالیات سرقفلی

چنانچه مالک حق سرقفلی در موعد مقرر شده، مالیات حق سرقفلی را پرداخت ننماید، به ازای هر یک ماه تاخیر، 5/2 درصد جریمه مالیاتی شامل هزینه مالیاتی اولیه می‌شود.

روش‌های انتقال سرقفلی

بر اساس قانون روابط موجر و مستاجر در سال 1376 و پس از اصلاح آن،

مستاجر حق انتقال سرقفلی واحد تجاری را به غیر دارد مگر اینکه این حق صراحتا در قرارداد از وی سلب شده باشد.

روش های انتقال سرقفلی بر سه نوع می باشد که عبارتند از:

• انتقال قهری

 چنانچه صاحب سرقفلی فوت کند، کلیه حق سرقفلی به وراث او منتقل خواهد شد. به این نوع از انتقال، قهری می گویند.

این نوع انتقال، مشمول مالیات سرقفلی نمی شود لکن مشمول مالیات بر ارث خواهد بود.

• انتقال قضایی سرقفلی

در این روش زمانی که میان مالک و مستاجر بر سر انتقال حق سرقفلی، اختلافی حاصل می شود، دادگاه حکم به انتقال قضایی حق سرقفلی، صادر می نماید.

بطور مثال: چنانچه حق انتقال سرقفلی صراحتا در قرارداد از مستاجر سلب شده باشد و ایشان بدون اخذ اجازه از مالک، اقدام به انتقال سرقفلی نماید، در این حالت، دادگاه حکم به انتقال قضایی سرقفلی با پرداخت نیمی از مبلغ حق سرقفلی از ناحیه مستاجر متخلف به مالک را خواهد داد.

• انتقال اختیاری

در این نوع از انتقال، انتقال حق سرقفلی از طریق تنظیم سند رسمی و و در دفاتراسناد رسمی انجام می‌شود. این انتقال بر پایه اراده و رضایت طرفین صورت می گیرد.

بیشتر بدانید: انتقال سرقفلی مغازه

قوانین و مقررات مالیات سرقفلی

قانون مالیات سرقفلی برای بار نخست در سال 1356 به تصویب رسید و پس از آن در سال 1376 اصلاح شد و کلیه اشخاصی که قرارداد اجاره یا سرقفلی خود را پس از سال 76 منعقد نموده اند، مشمول این قانون خواهند بود.

قانون مالیات سرقفلی به ماده 59 قانون مالیات های مستقیم مربوط می باشد.

بر اساس ماده فوق الذکر:

“نقل و انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) و همچنین انتقال حق واگذاری محل به مأخذ وجوه دریافتی ‌مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (2%) در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات می‌ باشد.”

‌تبصره ‌1 : 

چنانچه برای مورد معامله ارزش معاملاتی تعیین نشده باشد، ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مشابه مبنای محاسبه مالیات خواهد‌بود.

‌تبصره ‌2 :

حق واگذاری محل از نظر این قانون عبارت است از حق کسب یا پیشه یا حق تصرف محل یا حقوق ناشی از موقعیت تجاری محل.

سوالات متداول مالیات انتقال و فروش سرقفلی

مشاوره مالیات سرقفلی از دفتر اسناد رسمی

بمنظور کسب اطلاع از مالیات انتقال و فروش سرقفلی، نحوه محاسبه و مراحل پرداخت آن، توصیه می شود از مشاوره دفتر اسناد رسمی ۱۱۷ کرج بهره مند شوید و با تلفن های ذیل تماس حاصل نمایید.